Deniz Ticareti ve Konteyner Taşımalarında Gündem

Ticaret ve lojistik kardeş. Ticaretin gündemi lojistiğin gündemi. Taşımacılığın sorunu ticaretin sorunu. Bir bütün. Son iki yılda net bir şekilde liman sıkışıklıkları, Süveyş Kanal problemi örneklerinde de görüldüğü üzere de taşımacılığın problemi dünyanın ticaret problemine dönüşüyor.

Taşımacılık ve tedarik zinciri gündemi hayli değişken. Hatların pandemi etkisi ile yaşanmakta olan problemi fırsat bilerek geliştirdikleri stratejiler dünya ticaretini etkilemeye devam ediyor. Maliyetler ve karlar artıyor. Bu maliyetleri üstlenen müşteriler ise 2018 dönemi fiyatlarını ve düzenini arıyor. Sorguluyor. Sektör uzmanları ise ümitli değil. Hep bir yıl sonrasında düzelmeyi işaret eden analizler şimdi 2023’ü gösteriyor.

Deniz ticareti ve konteyner taşıma sektöründe öne çıkan başlıkları bir araya getirdim.

Global Konteyner Yük Endeksi ve Güzergahlar

Pandemi sürecinin denizyolu ticaret ve konteyner taşıma fiyatlarına yansımalarını en iyi
Baltic Exchange üzerinden takip edebiliriz. Global Konteyner Yük Endeksi 4 Ekim 2019 tarihinde 1.269 dolar seviyesinde iken bir yıl sonra 2 Ekim 2020 de 2.250 günümüzde ise 24 Eylül 2021 tarihinde 10.839 dolara ulaştı. İki yıl içerisinde 4 kattan fazla bir atış meydana geldi.

Son bir yıl içerisinde Çin’den ABD batı ve doğu kıyısı konteyner taşıma hatlarında endeksin adeta uçtuğu görülmektedir. Çin – ABD taşıma hattında endeksin batı kıyısı 4 kat doğu kıyısı 4,5 kattan fazla bir artış gösterdi.

Sektör, bu trendin ne şekilde evrileceğini yoğun bir şekilde tartışmaya devam ediyor.

Konteyner Taşımacılığında Karlar 2022 Yılında Zirve Yapacak.

Konteyner hatları karlılık rekorları kırmaya devam ediyor. Maersk CEO’su Soren Skou, 2020’nin 4. çeyreği için “şimdiye kadarki en iyi çeyrek” şeklinde değerlendirmişti. Yeni rekorlar gelmeye başladıkça bu değerlendirme de artık gerilerde kaldı. Maersk 2021 FAVÖK’ünün 22-23 milyar dolar arasında olmasını bekleniyor. Hapag-Lloyd bu yıl 11,54 Milyar dolar ve gelecek yıl 11,88 milyar dolar civarında gelir hedefliyor. Evergreen’in işletme gelirleri son iki ayda tüm zamanların en yüksek seviyelerine; Temmuz ayında 1.65 milyar dolara Ağustos ayında ise 1.8 milyar dolara ulaştı.

Tedarik Zinciri Yönetiminde Sözleşme Problemleri

Mücbir Sebep Bildirimleri

Küresel çapta yaşanan pandeminin etkileri tedarik zincirlerini derinden etkilemeye devam ediyor. Liman sıkışıklıkları, artan konteyner fiyatları, ekipman yoklukları başta olmak üzere taşıma kaynaklı problemler ve tam kapasite çalışamayan tesislerden dolayı çok sayıda sipariş zamanında teslim edilemedi.

Tedarik zinciri risk yönetimi şirketi Everstream Analytics mücbir sebep bildirimlerini 2020’de 2019 seviyelerine göre üç katına çıktığını bildirdi. Tüm şirketlerde stratejik ve operasyonel risk yönetim çalışmaları önem kazandı.

Ticarette Yaşanan Sıkıntılar ve Incoterms (Revizyona İhtiyaç Var mı?)

Tedarik zinciri sözleşmelerinde, artan taşıma harcamaları ve zamanında karşılanamayan siparişlerin getirdiği maliyetler konusunda çıkan anlaşmazlıklarla taraflar karşı karşıya geliyor. Alıcı ve satıcı taraflar çözüm yolu aramasına rağmen ne yazık ki, her zaman bir mutabakat sağlanamıyor. Ortaya çıkan maliyet ve cezaların sorumlusu konusunda anlaşabilmek hiç kolay değil. Bu maliyetin kimin tarafından üstlenileceği, miktarın belirlenmesi ve ne şekilde ödemenin yapılacağı belirsizlik taşıyor.

Pandeminin getirdiği yeni sorunlar karşısında uluslararası ticarette teslim şekilleri (incoterms) önem kazanırken bu konuda önlem alma ve arayış da devam ediyor.  Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından yürütülen ticari teslim şekilleri (incoterms) düzenlemeleri 2000, 2010 ve 2020 şeklinde on yıl aralıklarla geldi. Sektörde yaşanmakta olan problemler, ticari terimler, riskler ve sigorta konularında risk yönetimi çalışmalarına hız kazandırdı. Oluşan ihtiyaçlar çerçevesinde Incoterms kapsamında revizyona ihtiyaç var mı? Varsa ne tür bir düzenleme sektörün ihtiyacına cevap verebilir?

ABD ve Asya’da Limanlarda Sıkışıklık Devam Ediyor

Limanlardaki yoğunluğun yakın zamanda azalması beklenmiyor. Aksine, sektör geneli, 2022 başlarında ve sonrasında ABD hacimlerinin daha yüksek olacağını tahmin ediyor.

Vespucci Maritime yöneticisi Lars Jensen, American Shipper’a yaptığı açıklamada, “yılın ilk bölümü için küresel talep 2019’a kıyasla % 4 civarında arttı. Kuzey Amerika’daki talep patlaması nedeniyle biraz çarpıklık var, ancak bunların hiçbiri küresel bir talep patlamasına bağlı değil. Şu an ki sorun ağırlıklı olarak kapasite sorunu” dedi. Maersk, filosunun 2019’a göre % 2 büyüdüğünü, ancak hacimlerinin % 3 azaldığını dile getiriyor. Maersk, küresel konteyner nakliye talebinin ikinci çeyrekte pandemi öncesi aynı döneme göre yalnızca % 2,7 arttığı şeklinde değerlendiriyor.

Sektör otoriteleri durumu şu şekilde özetliyor: “ABD, ekipmanları hızla müşterilerine iade edemediği için sorun devam ediyor. Gemileri ve konteynerleri bir ticaretten diğerine kaydırabilirsiniz, ancak limanları bir ticaretten diğerine kaydıramazsınız. Araçlara ABD’de ihtiyaç duyuluyorsa, başka bir ülkede çok sayıda aracın olması da size bir fayda sağlamaz. Demiryolu taşımalarını da aynı şekilde değerlendirebilirsiniz. Diğer taraftan sektörde artık kiralanacak gemi kalmadı. Yükün başka bir servise kaydırılması söz konusu değil. Hepsi şimdiden rezerve edildi.”

COVID sonrası denizyolu konteyner taşımacılığı elbette normale dönecek fakat katlanan navlunların pandemi öncesi seviyelere gelmesi hiç de kolay olmayacak.

Los Angeles Limanları Çalışma Saatlerini Artırıyor

Los Angeles ve Long Beach Limanları rekor hacimler yaşamaya devam ediyor. Terminaller gece ve hafta sonu çalışma sürelerini uzatıyor. Amaç tedarik zinciri operasyon verimliliği sağlamak ve makro maliyetleri azaltmak. Bu kapsamda her adım atılıyor. Liman iş çizelgelemeleri yeniden yapılandırılıyor. Araç randevu sistemi ile giriş çıkış saatleri tüm güne yayılıyor. 7 gün 24 saat çalışma genişletmeleri ile terminal verimliliğinin artırılması hedefleniyor. Terminal operatörleri tedarik zinciri partnerlerini yeni programa teşvik ediyor. Böylelikle terminal içerisinde araç denizde ise gemi yığılmalarının önlenmesi hedefleniyor.

Kaynaklar:

·       Baltic Exchange Freight Index, https://fbx.freightos.com/

·       Lidya O’Neal, Supply-Chain Contracts Get Revamped After Covid-19 Disruptions, WSJ, 22.09.2021.

·       Greg Miller, Global demand isn’t booming. So why are shipping rates this high?

https://www.freightwaves.com/news/global-demand-isnt-booming-so-why-are-shipping-rates-this-high

• Greg Miller, How high can container shipping profits go? Will 2022 top 2021?

https://www.freightwaves.com/news/how-high-can-container-shipping-profits-go-will-2022-top-2021